Sunday, October 23, 2011

Ер нь Хямралаас хэрхэн гарах вэ? Арга зам байна уу?

Европын холбооны хямралын эсрэг 6-н өдрийн хэлэлцүүлгийн үр дүнг зах зээлд оролцогчид дараахи  гурван тооны эргэн тойронд уяж харж байна.
-          Грекийн бонд эзэмшигч хувийн хөрөнгө оруулагчдын хүлээх алдагдлыг бондын нэрлэсэн үнийн 50 хувьд хүргэх
-          Европын банкны системийн өөрийн хөрөнгийг 100 тэрбум еврогоор нэмэгдүүлэх ....
-          Европын санхүүгийн тогтвортой байдлын сангийн хөрөнгийг 2 их наяд еврод хүргэх
26 буюу энэ Лхагва гаригт зарлагдах өрийн хямралын эсрэг төлөвлөгөө эдгээр тоонуудаас хэр зөрүүтэй гарснаар цаашдын Евро болон Европ тивийн  ирээдүй хамаарах болж байна. Үнэхээр, Грекийн өрөөс хүлээх өнөөдрийн хохирол нь өндөр ч ирээдүйд Грекийн өрийг тогтвортой бууруулах боломжит хувь болох 50 хувь дээр банкуудтай тохиролцоод, банкуудыг алдагдлаас хамгаалж 100 болон түүнээс дээш тэрбум еврогийн дахин санхүүжилтыг банкуудад хүчээр улсаас санхүүжилт авахгүй хэлбэрээр шийдээд дээр нь нэмээд өрийн асуудал бусад томоохон улсуудад тархахыг 2 их наяд еврогийн аврах сангийн хөрөнгөөр баталгаа гаргаж зогсоож чадвал евро болон Европт үргэлжилж буй 2 жилийн настай хямралын давалгааг хориж урт хугацаанд тогтвортой шийдэл хайх боломж бүрдэнэ.
Тэгвэл ер нь урт хугацааны эдийн засгийг тогтворжуулах шийдэл ер нь юу байх вэ? гэдэг асуулт гарч ирж байна. Дэлхийн эдийн засгийн түүхийг сөхөж харвал хөгжлийн үе мөчлөг тутамд дээрхи шиг хямрал нүүрлэж байсан ба зөвхөн инноваци дээр суурилсан техникийн эсвэл арга зүйн шийдэл гарч ирж байж асуудлыг шийдсэн байдаг. Жишээ нь: 18-р зуунд уурын галт тэрэг гарч ирснээр эдийн засгийн эргэлт нэмэгдэж, бүтээмж өссөн.  Сүүлийн үед яригдаж буй манай зууны хямралын шийдлийн хувилбар нь алтернатив эрчим хүчний эх үүсвэртэй болох байж болох юм. Инноваци өөрөө төрдөггүй түүний ард хүн л байдаг учир асуудлын цөм маань өөрөө эргээд хүн дээр бууж байна.
АНУ–н үсрэлттэй хөгжлийн нууц нь Америк мөрөөдөл бүхий жирийн америк энтэрпренерүүд (товчоор хэлбэл зах зээл дээрхи боломжыг харж, шинэлэг инноваци дээр суурилсан шийдлийг олж, эрсдлийг үүрч зах зээл дээр нэвтрүүлдэг хүн) байсныг сүүлийн 20 жил томоохон корпорацууд дээр суурилсан АНУ-н эдийн засгийн загварын уналт, үр ашиггүй байдал баталж байна. Барууны хөгжингүй эдийн засгууд энтэрпренерүүд дээр суурилсан эдийн засгийн загвар зөв юм аа гэдгийг илүү ойлгож энэ чиглэлийг түлхүү судалж, энтэрпренерүүдийг дэмжсэн орчин санхүүгийн механизмийг бүрдүүлж өгч эхэлсэн. Сүүлийн жишээ нь дээр харахад Их Британид засгийн эрх авсан консерватив намын мөрийн хөтөлбөрийн гол үндэс нь эдийн засаг дахь төрийн оролцоог бууруулж, ажлын байр энэ орхиж буй орон зайг эзлэхийг Британи энтэрпренерүүдэд уриалж бүхий л талаар дэмжих ээ амласан.
Дэлхийн энэ хандлагыг Монголд буулгаж харвал, үнэхээр бид тийм сайн удам цустай гэж ойлгодог юм чин нөгөө Монголын Стив Жоббсүүд яагаад төрөхгүй байна гэдэг асуулт ургаж гарч ирж байна.
Асуудлын хариу нь миний ойлгож буйгаар энтэрпренерүүдэд зориулсан санхүүжилтын систем байхгүй байгаатай холбож үзэж байна. Монголд OTC буюу тодорхой эрсдэлтэй ч ирээдүйд өндөр өгөөж бүхий төслүүдийг санхүүжилдаг зах зээл бүтэц алга байна. (ОТС зах зээл гэдэг нь ХХК-д компани дүрмийн хүрээнд одоо буй хувьцаагаа зарах эсвэл бонд гаргах замаар эх үүсвэр татдаг зах зээл гэж товч ойлгож болно) Төрийн яамдаар дамжин хийгдэж буй жижиг дунд үйлдвэр, аж ахуй нэгжүүдийг дэмжих хөнгөлттэй зээлүүдийг энэ бүтцийг бүрдүүлэхэд эхлээд зарцуулсан бол уг нь үр дүнтэй л байх байсан болов уу даа.

No comments:

Post a Comment