Өнгөрсөн
Даваа гаригт Испани улсын Барселон хотод Mobile
World Congress -2013 буюу дэлхийн хэмжээний гар утас, таблет үйлдвэрлэгчид,
тэдний үйлдлийн системийг нийлүүлэгчид цуглалаа. Жил тутам ийнхүү цугларч өөрсдийн шинэ бүтээгдэхүүн,
ололт амжилтаа зарлаж олонд сурталчилдаг байна.
2013
онд аль ч компанийн хувьд high-end
буюу хамгийн сүүлийн үеийн загвар технологи дээр суурилсан, хүчин чадал
өндөр, ухаалаг гар утас таблет зах зээлд нийлүүлэх талаар зарлаагүй боловч зах
зээлд ноёрхож буй Google-н
Андройд систем болон Apple-н IOS үйлдлийн
системтэй өрсөлдөх шинэ үйлдлийн систем ямар байх уу? Аль компани энэ шинэ
системийг нийлүүлэх нь оролцогчдын анхаарлын төвд байлаа. Мөн дийлэнх томоохон
компаниуд 2013 онд хөгжиж буй улсууд ялангуяа Латин Америк болон Африкийн зах
зээлд төвлөрөх стратегитай байгаагаа зарласан.
Дэлхийн
хэмжээнд 2010 оноос эхлэн ухаалаг утасны зах зээлийн өсөлт саарч эхэлсэн ч биет
ухаалаг утасны борлуулалт жил дараалан өсч буй нь доорх графикаас тодорхой
харагдаж байна.
2008 онд 100
гаруй сая ширхэг ухаалаг утас борлогдож байсан бол 2012 онд энэ тоо 700 сая
ширхэгт хүрч, хэрэглэгчдийн тоо дэлхийн хэмжээнд 2 тэрбум гаруй болоод байна. Судлаачдын
үзэж буйгаар дээрх тоо ойрын 2-3 жилд хөгжиж буй зах зээлийн 1 тэрбум гаруй
харилцагчдаар нэмэгдэнэ. Зах зээлийг тэлэх гол өрсөлдөөн тэнд явагдана гэж
тооцож байна.
Ухаалаг
утасны зах зээлийг үйлдлийн системийн хувьд задалж үзвэл 2012 оны байдлаар Google-н Андройд
бараг 69%, Apple-ийн
IOS 19.4% буюу
хамтдаа 88.4%-ийг хянаж байна.
Ухаалаг утасны
бренд болон борлуулалтын хувьд Samsung
болон Apple компаниуд
зах зээлийн 50-с дээш хувийг хянадаг байна.
Дээрх тоонуудаас
дүгнэхэд хэд хэдэн шалтгаан зах зээлд оролцогчдыш шинэ үйлдлийн систем болон
зах зээл эрж хайхад хүргэж байна. Үүнд:
-
Google-н Андройд
системийн хувьд нийт зах зээлийн (Ухаалаг утасны үйлдлийн системийн) 70 орчим
хувийг хянадаг ч ухаалаг утасны хувьд хамгийн том Андройд утас борлуулагч Samsung 1/3-г
нийлүүлдэг. Өөрөөр хэлбэл 564 сая андройд утасны 350 сая орчим-г бусад
компаниуд нийлүүлж байгаа нь энэ системийн хувьд шинэ тоглогч гарч ирэх бараг
боломжгүй болгосон.
-
Apple-ийн
IOS хувьд
high end буюу
хамгийн үнэтэй хаалттай системийг зах зээлд нийлүүлдэг. Дээр нь
үйлдлийн систем (software) ба
ухаалаг утасны
(hardware) үйлдвэрлэл хамтдаа байдаг нь технологийн инновацийг зах
зээл дэхь
бусад тоглогчдод хаалттай болгодог.
-
Хойд Америк, Баруун Европ буюу хөгжингүй орнуудын ухаалаг
утас хэрэглэгчдийн хувьд зах зээл ханасан, Apple болон Samsung-н бүтээгдэхүүнтэй
өрсөлдөх боломж бага байгаа нь Гуравдагч-шинэ тоглогчдын хувьд илүү нээлттэй,
өрсөлдөгчиддөө хянуулдаггүй, өртөг багатай, шинэ систем дээр суурилан хөгжиж
буй улсуудын зах зээл дээр өсөх тэлэх боломжийг бий болгож байна.
Тэгвэл аль компани шинэ үйлдлийн систем нэвтрүүлэх хамгийн өндөр боломжтой
байгаа бол ?
Samsung –Google
Google үйлдлийн
системийг нь нийлүүлж, Samsung нь ухаалаг
утасны Galaxy бренд
үйлдвэрлэн хамтарч буй нь тэднийг Apple-н
томоохон өрсөлдөгч болгож байна. Мөн software
болон hardware-ийн
үйлдвэрлэл тусдаа байгаа нь тэднийг Apple-с (энэ 2
үйлдвэрлэл нь хамт) илүү хурдан ажиллаж, ухаалаг утасны нийлүүлэлтийн хурдаараа
Apple-ийн
өмнө алхах боломж өгч байна.
Гэхдээ
Google-с
үйлдлийн системийн хувьд хамааралтай байх нь Samsung-д таалагдахгүй, Samsung богино
хугацаанд андройд утасны зах зээлийн 40 гаруй хувийг хянадаг болсноор ирээдүйд bargaining power буюу
Google-н гол
зар сурталчилгааны орлогыг хуваах хэмжээгээ нэмэгдүүлэх (одоо 10% буй) тулгалт
хийх аюул байгаа нь Google-д
таалагдахгүй нь тодорхой. (Google-н гол
орлого нь Google web
search, youtube зэрэг андройд систем дээр суурилдаг бүтээгдэхүүнээс
ордог. Орлого нь ч тун дажгүй байдаг нь тэдний хувьцааны нэгжийн үнэ хамгийн
сүүлийн байдлаар 790 ам доллар буюу дэлхийн хамгийн үнэтэй компани байгаагаас
харагдана.)
Энэ
талаар талууд ч нээлттэй ярьж эхэлсэн ба тус тусдаа нэгнээсээ хамаарах
хамаарлаа бууруулах арга хэмжээ авч эхлээд байна. Google –ийн хувьд
2011 онд Motorola-г
худалдаж авсан нь Samsung-н
эсрэг хийсэн тэдний даатгал болсон. Motorola
нь 2012 оны байдлаар нийт ухаалаг утасны
зах зээлийн 1,9%-г эзэмшиж байгаа, Galaxy
болон Iphone-ийн
эсрэг XPhone бренд гаргахаар ажиллаж байна.
Samsung нь өөрөө
гар утасны хамгийн том эд анги үйлдвэрлэгч, ийм ч учраас тэдний хувьд Google-с илүү олон
сонголт байна.Samsung
өнөөдрийн байдлаар 2 үйлдлийн системтэй шинэ утас гаргахаар ажиллаж байна.
1-рт, Microsoft-тай
хамтарч Windows систем
ашиглахаар, 2-рт Intel
group-тэй хамтран Tizen хэмээх утасны шинэ үйлдлийн систем бүтээх зорилттой байна.
Google-н Андройд
системийн амжилт Samsung-н
бусад өрсөлдөгчид нь ч даах боломжгүй маркетинг сурталчилгааны зардалтай шууд
хамааралтай. Энэ нь Google
тийм ч хурдан Samsung-с
салах боломжгүй, Samsung
ч нэгэнт зах зээлд танигдсан Galaxy
бренддээ шууд өрсөлдөгч гаргаж ирэх сонирхол байхгүй нь тэдний зүгээс шинэ
үйлдлийн систем гаргаж ирэх магадлалыг багасгаж байна. Гэхдээ хоорондын
чимээгүй дайн эхэлсэн. Motorola
нь Samsung-н
Баруун Европ дах бренд хариуцсан захирлын headhunt
хийсэн бол Samsung нь
зөрүүлээд Motorola-ийн
технологи, инженерүүдийг тоншиж эхэлсэн сүүлийн сураг байна.
Nokia -Windows
Nokia- Хуучны
хамгийн том гар утас үйлдвэрлэгч, ухаалаг утас зах зээлд нэвтэрснээс хойш
үнэхээр зах зээл дээрээс арчигдах дээрээ тулаад байгаа. Энэ нь шинэ гүйцэтгэх захирал Элоп: Бид шатаж буй тавцан дээр зогсож байна, эндээс
хаашаа үсрэхээс хамаарч компанийн хувь заяа шийдэгдэнэ гэж хэлснээр ил болсон.
Шинэ
гүйцэтгэх захирлын хувьд явах зам тийм ч олон байгаагүй. Энэ нь Nokia 2011 онд Microsoft Inc-тэй
хамтран ажиллаж Windows
дээр суурилсан шинэ ухаалаг утасны үйлдлийн систем нэвтрүүлэхээр хамтарч
ажилласнаар харагддаг.
Гэвч
энэ оролдлого нь амжилт олоогүй ба зах зээлд эзлэх хувь 2011- 2012 онд 17,9%-с
5,8% болж буурчээ. Nokia-ийн
хувьд шинэ үйлдлийн систем нэвтрүүлэхээс илүү зардлаа хэмнэх, хөгжиж буй
улсуудын зах зээлд affordable
smart mobile device нийлүүлэх шинэ стратегид чиглээд байна. 2012 онд зардал
хэмнэх үүднээс нийт 65 000 ажилтныхаа 20 000-ийг, дэлхий даяар байсан 500
үйлдвэрлэлийн цэгүүдийн 200-г нь хаажээ. Энэ нь ч үр дүнгээ өгч 2012 оны 4-р
улиралд балансын ашигтай гарсан байна.
Mozilla Firefox
Барселоны
арга хэмжээний хамгийн содон үйл явдал нь Mozilla
Firefox компани, вэб технологи дээр суурилсан, Firefox OS ухаалаг
утасны үйлдлийн шинэ системээ танилцуулсан явдал байлаа. Энэ нь одоо буй
системүүдээс доорх давуу талтай. Үүнд:
-
Ухаалаг утасны application
хөгжүүлэгчид эцсийн хэрэглэгчидтэй шууд холбогдох боломжтой болсон. Өөрөөр
хэлбэл Apple болон
Samsung-тай
ашиг хуваахгүй.
-
Гар утасны оператор компаниудын хувьд өөрийн application болон
үйлчилгээг харилцагчддаа борлуулах боломж үүснэ. Өөрөөр хэлбэл зөвхөн Apple-ийн бүтээгдэхүүнийг
заралгүй, шинэ контент байж болно.
Дэлхийн
хэмжээний гар утасны томоохон операторууд болох 18 компани Mozilla Firefox-тай
хамтран ажиллахаар нэгдээд байгаа нь энэхүү open web based системийг
дэлхийн хэмжээнд гуравдагч, өргөн ашиглагддаг үйлдлийн систем болох магадлалыг
өсгөж байна.
Бусад жижиг тоглогчдын хувьд
HTC
Тэдний
хувьд шинэ өрсөлдөөнд оролцох байтугай, АНУ-ийн зах зээл дээр цаашид ажиллах
эсэх нь эргэлзээтэй нөхцөлд байна. HTC
андройд систем дээр суурилсан гар утас нь АНУ-н Худалдааны Комиссийн үзэж
буйгаар цахим аюулгүй байдлын хувьд өндөр эрсдэлтэй гэсэн үнэлгээ аваад байна.
Комиссийн
зүгээс тэднийг утасны logging
device болон network
асуудлаа шийдвэрлэх хугацаатай даалгавар өгөөд байгаа. Ухаалаг
утсаар интернетийн орчинд ажиллаж, санхүүгийн болон хувийн мэдээлэл өргөн
хэмжээгээр дамжиж буй орчин үед цахим аюулгүй байдал өндөр түвшинд байх нь түүнд
тавих эхний шалгуур биз дээ.
Jolla
Nokia-д
ажиллаж байсан хэсэг нөхөд сим карт ашигладаггүй, ухаалаг утасны шинэ үйлдлийн
систем бүтээхээр Jolla-г
үүсгэн байгуулаад байна. Тэдний хувьд эхний даваа нь 2013 оны хувьд олон улсын
аль нэг бирж дээр бүртгэгдэх санхүүгийн эх үүсвэр босгох болж буй. Энэ нь
тэднийг өрсөлдөөнөөс шууд хасч байна.
LG
Тэд хуучны ухаалаг
утасны томоохон тоглогчдын нэг байсан ч дотоодын өрсөлдөөнд Samsung-д дарагдаж,
зах зээлд эзлэх хувь нь 2010-2012 онд 8.6%- 3.6% болж буураад байна. 2013 оны
стратеги нь lower
end ухаалаг утасны зах зээлд төвлөрч, Хятадын зах зээл дээрх
байр сууриа бэхжүүлэхээр зарлаад байна. Гэвч Хятадын энэ төрлийн зах зээл дээр Huawei болон Lenovo ширүүн
өрсөлдөж буй нь амжилтын магадлалыг бууруулж байгаа.
LG
нь өөрийн телевиз үйлдвэрлэлийн технологи туршлага дээр суурилж дүрслэл
өндөртэй lower end ухаалаг
утас хийх нь тэдний өрсөлдөөний давуу
тал гэж үзэж байна.
